ವಿಶ್ವ ಕೊಂಕಣಿ ಸರ್ದಾರ್ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ವಿಧಿವಶ

Team Udayavani, Jan 2, 2022, 1:24 PM IST

ಮಂಗಳೂರು : ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ, ವಿಶ್ವ ಕೊಂಕಣಿ ಸರ್ದಾರ್ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದ, ಮಂಗಳೂರಿನ ಶಕ್ತಿನಗರದಲ್ಲಿರುವ ವಿಶ್ವ ಕೊಂಕಣಿ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಮಾಧವ್ ಶೆಣೈ ಅವರು ಭಾನುವಾರ ನಸುಕಿನ ವೇಳೆ ಇಹಲೋಕ ತ್ಯಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದೆರಡು ತಿಂಗಳಿಂದ ವಯೋಸಹಜವಾಗಿ ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ಹದಗೆಟ್ಟಿತ್ತು.

ನಾಳೆ ಜನವರಿ 3 ರಂದು ಅವರ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರವನ್ನು ಬೆಳಗ್ಗೆ 9 ರಿಂದ 10.ರವರೆಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಲು ವಿಶ್ವ ಕೊಂಕಣಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುವುದು.ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 12 ಗಂಟೆಗೆ ಅವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ ಬಂಟ್ವಾಳದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯಲಿದೆ.

ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರು 6 ನವೆಂಬರ್ 1934 ರಂದು ಬಂಟ್ವಾಳದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಬಸ್ತಿ ಮಾಧವ್ ಶೆಣೈ ಅವರು ಮೋತ್ರ ಮಾಧವ್ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಮಂಗಳೂರಿನ ಆಗಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಿಪಿಸಿ ಬಸ್ ಸೇವೆಯ ಬುಕಿಂಗ್ ಏಜೆಂಟ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಬಸ್ತಿ ಮಾಧವ ಶೆಣೈ ಅವರು ತಮ್ಮ ನಾಯಕತ್ವದ ಗುಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಸಮುದಾಯದ ಜನರಿಂದ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದರು. ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರ ತಾಯಿ ಗೌರಿ .

ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರು 1954 ಮತ್ತು 1962 ರ ನಡುವೆ ಬಂಟ್ವಾಳದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಟ್ರೇಡ್ ಯೂನಿಯನ್ ವಿಭಾಗ INTUC ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಟಿ. ಎ. ಪೈ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರು 1958 ರಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ ಕಲಾ ಪ್ರಸಾರಕ ಸಂಘ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆ ಬಂಟ್ವಾಳವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಯಶವಂತ ವ್ಯಾಯಾಮ ಶಾಲೆಯ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಬಂಟ್ವಾಳದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ನಾಟಕ ಹಾಗೂ ರಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಅವರು 1972 ರಲ್ಲಿ ರೋಟರಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಅವರು ವಿವಿಧ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ರೋಟೇರಿಯನ್ ಆಗಿ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. 1974ರಲ್ಲಿ ಬಂಟ್ವಾಳ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ನೇತ್ರ ಶಿಬಿರ ಹಾಗೂ ದಂತ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರು. ಬಂಟ್ವಾಳ ತಾಲೂಕಿನ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಯ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ 1974 ರ ಪ್ರವಾಹ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಮಾನವೀಯ ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗಾಗಿ ಅವರು ರೋಟರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ 318. ಅವರು ಮೂಡಬಿದ್ರಿಯ ರೋಟರಿ ಕ್ಲಬ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇತ್ರ ಶಿಬಿರ ಮತ್ತು ದಂತ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಉಪಕ್ರಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರು.

1977ರಲ್ಲಿ ಬಂಟ್ವಾಳದ ಎಸ್ ವಿಎಸ್ ಶಾಲೆಗಳ ವರದಿಗಾರರಾದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಶಾಲಾ ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೊಸ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರು 1980 ರಲ್ಲಿ ಬಂಟ್ವಾಳದ ಯಶವಂತ ವ್ಯಾಯಾಮ ಶಾಲೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. ಅವರು ಹಳೆಯ “ಮಾಲ್ ಖಂಬ್” ಅನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು. ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಅವರು 1988 ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಯಮ ಶಾಲಾ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಔಟ್ರೀಚ್ ಸ್ಪೆಷಲಿಸ್ಟ್ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.

1952 ರಲ್ಲಿ ಬಂಟ್ವಾಳದ ಎಸ್‌ವಿಎಸ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ (ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎಲ್‌ಸಿ) ತೇರ್ಗಡೆಯಾದ ಅವರು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಲು ಬಯಸಿದ್ದರು ಆದರೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ತಂದೆಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಬೇಕಾಯಿತು. ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರ ತಂದೆ 1957 ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು, ಇದರೊಂದಿಗೆ ಇಡೀ ಕುಟುಂಬದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತು. ಅವರು 1959 ರಲ್ಲಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು.

ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರ ಕರ್ನಾಟಕ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷಾ ಮಂಡಲದ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಪಡೆದು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಿಂದ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೊಂಕಣಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು. ಕರ್ನಾಟಕ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷಾ ಮಂಡಲದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಪೌಲ್ ಮೊರಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಜನರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವ ಚಳವಳಿಯ ಕೊಂಕಣಿ ಜಾಥಾದ ಸಂಘಟನಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಹಲವಾರು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ‘ಜಾಥಾ’ ಆಯೋಜಿಸಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದರು. 1992 ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಜ್ಞಾಪಕ ಪತ್ರವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿತು.

1993 ರಲ್ಲಿ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಕರ್ನಾಟಕ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷಾ ಮಂಡಲದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. ಕೆನರಾ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯ ಬೋಧನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಒತ್ತಡ ತಂದಿದ್ದರು . ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದಾಗಿ 1994-95 ರಲ್ಲಿ ಅಂದಿನ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಡಾ. ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯ್ಲಿ ಅವರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತ್ತು.

ಟಿ.ಎ.ಪೈ ಅವರಿಗೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆ

ಟಿ.ಎ.ಪೈ ಅವರು  ವಾಮನ್ ಶೆಣೈಯವರ ನಾಯಕತ್ವದ ಗುಣ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿ 1962 ರಲ್ಲಿ ಸಿಂಡಿಕೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಸೇರಲು ಕೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.ಪಾಣೆಮಂಗಳೂರು ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಲರ್ಕ್ ಆಗಿ ಸೇರಿದ್ದ ಅವರು 20 ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಅವರು ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಠೇವಣಿ ಕ್ರೋಢೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಅವರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. 1968 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಯಭಾಗ ಶಾಖೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಕೃಷಿ ಹಣಕಾಸು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದರು. 1972 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ವರ್ಗಾವಣೆಗೊಂಡು ಪಾಣೆಮಂಗಳೂರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗ ಶಾಖೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.

1974ರಲ್ಲಿ ಬಂಟ್ವಾಳ ತಾಲೂಕಿನ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿ ತೀರದ ಗ್ರಾಮಗಳು ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದವು. ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಅವರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪರಿಹಾರ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಿಂಡಿಕೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಮರುಹಣಕಾಸು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಅವರು 1992 ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದುವವರೆಗೆ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಮತ್ತು ಮೂಡಬಿದಿರೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.