ಟರ್ಟಲ್ ಸಂರಕ್ಷಕ  ಡಾ. ಶೈಲೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ | ಆಮೆಗಳ ಉಳಿವಿಗೆ ಸಿಂಗ್ ಕೊಡುಗೆ ಅನನ್ಯ

Team Udayavani, Sep 12, 2021, 12:30 PM IST

ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳ ಉಳಿವು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸಮತೋಲನ ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. 2010 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ವರದಿಯಲ್ಲಿ, ಯುಎನ್ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಆಯೋಗವು ವನ್ಯಜೀವಿ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ದುರಂತ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವರಾಶಿಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 40 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಳಿವಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ. ನಗರೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮಗಳು, ಆವಾಸ ಸ್ಥಾನಗಳ ಅವನತಿ ಇವುಗಳ ಅಳಿವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಆಮೆಗಳ ಹದಿನೈದು ಉಪಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ ಹತ್ತು ಮಾತ್ರ ಇಂದು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ. ಇವುಗಳ ಉಳಿವಿಗೆ ಆನೇಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಆಮೆಗಳ ಜಾತಿಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಬೆಹ್ಲರ್ ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಶೈಲೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಗೆ ಬೆಹ್ಲರ್ ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಹಲವಾರು ಜಾಗತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ ‘ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಒಕ್ಕೂಟ’/ಟರ್ಟಲ್ ಸರ್ವೈವಲ್ ಅಲೈಯನ್ಸ್, IUCN/SSC ಆಮೆ (Tortoise) ಮತ್ತು ಸಿಹಿನೀರಿನ ಆಮೆ ತಜ್ಞರ ಗುಂಪು, ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ನಿಧಿ ಮೂಲಕ ‘ಬೆಹ್ಲರ್ ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ’ ಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ವಿಜಯಪುರ : ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಆಗ್ರಹಿಸಿ ಹೆದ್ದಾರಿ ತಡೆದು ಪ್ರತಿಭಟನೆ

ಡಾ. ಶೈಲೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್, ಹಿರಿಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಲಹೆಗಾರ, ಘರಿಯಾಲ್ (ಗವಿಯಾಲಿಸ್ ಗ್ಯಾಂಗಟಿಕಸ್) ಮತ್ತು ಕೆಂಪು-ಕಿರೀಟವಿರುವ ಛಾವಣಿಯ ಆಮೆ (ಬ್ಯಾಟಗೂರು ಕಚುಗ) ಕುರಿತು ಪಿಎಚ್‌ ಡಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಡಬ್ಲ್ಯು ಸಿ ಎಸ್ (WCS) ನ ಭಾರತ ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ದೇಶಾದ್ಯಂತ 167 ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 2008 ರಲ್ಲಿ ಡಿಸ್ನಿ ಕನ್ಸರ್ವೇಶನ್ ಹೀರೋ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಶೈಲೇಂದ್ರ ಐಯುಸಿಎನ್ ಆಮೆ ಮತ್ತು ಸಿಹಿನೀರಿನ ಆಮೆ ತಜ್ಞರ ಗುಂಪು ಮತ್ತು ಐಯುಸಿಎನ್ ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಸಿ ಮೊಸಳೆ ತಜ್ಞರ ಗುಂಪಿನ ಇತರ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸಮಿತಿಗಳ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ತರಹದ ಸರೀಸೃಪಗಳನ್ನು ಅವು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದರೆ ದೊಡ್ಡ ಆಮೆಗಳೆಂದು; ಸಿಹಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೆಸರು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದರೆ ಟೆರಾಪಿನ್ಸ್ ಗಳೆಂದು ; ಅಥವಾ ಅವು ನೆಲದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದರೆ ಆಮೆಗಳೆಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಅಥವಾ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫ್ಲೈ ರಿವರ್ ಟರ್ಟಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿದೆ. ಬಹುತೇಕ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುವ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ “ಟರ್ಟೈಸ್” ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಟರ್ಟಲ್ ನ ಹಿಂಭಾಗದ ಚಿಪ್ಪು ಹೆಚ್ಚು ದುಂಡಾದ ಮತ್ತು ಗುಮ್ಮಟ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ, ಆದರೆ ಟಾರ್ಟಸ್ ನ ಚಿಪ್ಪು ತೆಳುವಾದ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಹೊಳೆಯುವಂತಿದೆ. ಟರ್ಟಲ್ ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಟಾರ್ಟಸ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಸಿಹಿನೀರಿನ ಆಮೆಗಳ (Turtle) ‘ಸುಸ್ಥಿರ ಕ್ಯಾಪ್ಟಿವ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್’ ಗಾಗಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ಫಾರ್ ಕನ್ಸರ್ವೇಶನ್ ಆಫ್ ನೇಚರ್ (IUCN) ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ 2001 ರಲ್ಲಿ ಟರ್ಟಲ್ ಸರ್ವೈವಲ್ ಅಲೈಯನ್ಸ್ (TSA) ಅನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. TSA ಅನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ IUCN ನ ಟರ್ಟಲ್ ಮತ್ತು ಟಾರ್ಟಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪರ್ಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಪಡೆ ಎಂದು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲಾಯಿತು.

ಆಮೆ ಸರ್ವೈವಲ್ ಅಲೈಯನ್ಸ್ (TSA)/ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸೊಸೈಟಿ (WCS) ಭಾರತ ಆಮೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಶೈಲೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. 13 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಸಂಶೋಧನೆ, ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಆಶ್ವಾಸನೆ ಕಾಲೋನಿ ಕಟ್ಟಡ, ಸಮುದಾಯದ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆ ಹಾಗೂ ಪರ್ಯಾಯ ಜೀವನೋಪಾಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು, ಕಳ್ಳ ಬೇಟೆಗಾರರನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಟಿಎಸ್‌ಎ ಇಂಡಿಯಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾಲ್ಕು ಆದ್ಯತೆಯ ಭಾರತೀಯ ಆಮೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಈಗ ಭಾರತದ 29 ಆಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಮೆಗಳ 18 ಜಾತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಬಲ್ಲ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.

ಆಮೆಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಮಾಡುವ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ನಾವು ಸುಮಾರು 35,000 ಆಮೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪುನರ್ವಸತಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಶೈಲೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್.

2019 ರಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಸಂಸ್ಥೆ TRAFFIC ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವರದಿಯು ಕನಿಷ್ಟ 200 ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಹಿನೀರಿನ ಆಮೆಗಳು ಪ್ರತಿ ವಾರವೂ ಅಕ್ರಮ ಬೇಟೆ ಮತ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆಗೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತವೆ; ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 11,000 ಹಾಗೂ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2009 ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2019 ರ ನಡುವೆ 1,11,130 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಆಮೆಗಳನ್ನು ಟಿ ಎಸ್ ಎ(TSA) ಭಾರತದ ಸಂಶೋಧನೆ, ಸಂರಕ್ಷಣೆ ತಳಿ ಮತ್ತು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಉತ್ತರದ ನದಿ ಟೆರಾಪಿನ್ (ಬಟಗೂರ್ ಬಸ್ಕಾ) ಅನ್ನು ಸುಂದರ್‌ಬನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಂಬಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು-ಕಿರೀಟವಿರುವ ರೂಫ್ಡ್ ಟರ್ಟಲ್ (ಬ್ಯಾಟಗೂರ್ ಕಚುಗಾ); ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂನ ವಿವಿಧ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ಶೆಲ್ ಆಮೆ (ನಿಲ್ಸೋನಿಯಾ ನಿಗ್ರಿಕನ್ಸ್) ಹೀಗೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ 29 ಜಾತಿಯ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಆಮೆಗಳು (ಟರ್ಟಲ್) ಮತ್ತು ಟಾರ್ಟಸ್ ಆಮೆಗಳಿವೆ. ಡಾ. ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಅವರ ತಂಡದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಉಳಿವಿಗೆ ಕೊನೆಯ ಆಶಾಕಿರಣವಾಗಿದೆ.

– ಪೂಜಶ್ರೀ ತೋಕೂರು

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಹುಲಿ ಕೂಂಬಿಂಗ್ ಗೆ ಸಹಕಾರ ನೀಡುವಂತೆ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆ ಮನವಿ